เครนโรงงาน (Factory Crane) หรือเครนอุตสาหกรรม

(Industrial Crane)

เครนโรงงาน เป็นอุปกรณ์ใช้เคลื่อนย้ายวัตถุดิบการผลิตสินค้าสิ่งของภายในพื้นที่โรงงาน ที่สามารถปรับการทำงานได้ตามที่ต้องการ สามารถเคลื่อนที่ได้ 6 ทิศทาง คือ ขึ้น-ลง, ซ้าย-ขวา, หน้า-หลัง ซึ่งเครนจะมีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับการเลือกใช้งานให้เหมาะสมกับขนาดและตัวของโรงงาน มีทั้งแบบคานคู่ คานเดี่ยว ขึ้นกับขนาดและความกว้างของเครน

เครนโรงงานรางเดี่ยว หรือเครนแบบคานเดี่ยว

เครนประเภทนี้ เหมาะกับโรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้เคลื่อนย้ายหรือยกน้ำหนักตั้งแต่ 1 ตัน ถึง 12.5 ตัน โครงสร้างตัวเครนมีน้ำหนักเบา ใช้พื้นที่ความสูงจากรางวิ่งเครนถึงหลังคาไม่สูงมากนัก มีการติดตั้งรอกไฟฟ้าไว้ที่ใต้รางวิ่ง มีความกว้างใช้งานตั้งแต่ 6-25 เมตร สามารถเคลื่อนที่ยกวัตถุได้ชิดซ้าย-ขวา มากขึ้น ระยะปลอดภัยอยู่ที่ประมาณ 1/6 ของความกว้างชุดเครนเท่านั้น ความเร็วในการใช้งานเครนจะแบ่งออกเป็น 2 จังหวะ คือ จังหวะเคลื่อนที่ช้า และเร็วในทิศทาง

เครนรางคู่ หรือเครนแบบคานคู่

เครนรูปแบบนี้เหมาะกับโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่ใช้ยกน้ำหนักตั้งแต่ 5 ตันถึง 50 ตัน จะมีการติดตั้งรอกไฟฟ้าไว้ที่ด้านบนระหว่างคานสองตัว มีความกว้างใช้งานตั้งแต่ 10-30 เมตร มีความเร็วในการใช้งานเป็น 2 จังหวะ คือเคลื่อนที่ช้า และเร็วในทิศทางเดียวกัน แต่เมื่อต้องใช้เครนโรงงานขนาดที่ใหญ่ขึ้น ก็ควรเลือกใช้ระบบความเร็วที่ช้ากว่าเครนขนาดเล็ก เพื่อการทำงานที่ปลอดภัย

เครนสนามขาสูง 2 ข้าง และเครนสนามขาสูงข้างเดียว

เหมาะสำหรับใช้ในโรงงานที่ไม่ได้เตรียมโครงสร้างเสาไว้เพื่อรับเครนเหนือศีรษะ หรือใช้ในบริเวณพื้นที่กลางแจ้ง ซึ่งมีความจำเป็นต้องติดตั้งเครนสนามขาสูง 2 ข้าง วางบนพื้นโรงงาน ที่มีน้ำหนักยกตั้งแต่ 0.1 ตัน ถึง 12.5 ตัน เป็นมาตรฐาน มีความกว้างใช้งานตั้งแต่ 6 -20 เมตร ซึ่งจะมีรอกไฟฟ้าสำหรับเครนแบบคานเดี่ยวที่ออกแบบผลิตเป็นมาตรฐานรุ่นต่าง ๆ ไว้แล้ว เพื่อรองรับรางวิ่งเครนเช่นกัน เพราะเครนสนามขาสูงมีน้ำหนักกดลงบนรางมาก และต้องวิ่งบนรางวิ่งที่มีระดับเท่ากัน และแนวตรงตลอดทาง ซึ่งถ้าฐานรากใต้รางวิ่งไม่แข็งแรงพอก็ทำให้รางเครนทรุดตัว และชุดโครงสร้างเครนอาจมีปัญหาเกิดขึ้นได้

เครนยื่นแขนยกหมุน (Jib Crane)

เครนรูปแบบนี้มักเรียกว่าจิ๊บเครน (Jib Crane) เหมาะสำหรับงานยกวัตถุงานหรือสินค้าเฉพาะพื้นที่ รอบวงรัศมีความยาวของวงแขนที่ยื่นหมุนของชุดเครน ที่มียกน้ำหนักประมาณ 100 กิโลกรัม ถึง 5 ตัน ระยะความสูงในการยกวัตถุ จากพื้นถึงระยะตะขอสูงสุดที่รอกแขวนใต้คานแขนยื่นไม่เกิน 5 เมตร ระยะแขนยื่นเพื่อให้รอกไฟฟ้าสามารถเลื่อนใช้งานเข้าออกจากศูนย์กลางถึงปลายเสาได้ เพราะจะต้องเสียระยะเริ่มต้นเพื่อยึดเป็นจุดหมุน และรองรับแขนที่ยื่นออกไปประมาณเกือบ 1 เมตร ระยะรัศมีของวงแขนหมุนเพื่อให้เครนหมุนใช้งานได้ 360 องศารอบตัวเองแบบไม่มีการตัดหยุดได้ สำหรับสิ่งสำคัญก่อนการติดตั้งเครนตั้งเสายื่นแขนหมุนคือต้องเตรียมทำฐานรากเพื่อรองรับเครนตั้งเสาให้แข็งแรง

เครนติดผนังยื่นแขนหมุนเหมาะสำหรับงานยกวัตถุหรือสินค้าเฉพาะพื้นที่ รอบวงรัศมีความยาวของวงแขนที่ยื่นหมุนของชุดเครน เช่นเดียวกันกับเครนตั้งเสายื่นแขนหมุน แต่สิ่งที่แตกต่างกันคือการใช้เสาของอาคารโรงงานเป็นตัวยึดโครงสร้างเพื่อให้แขนหมุน เครนชนิดนี้สามารถหมุนที่ 180 และ 270 องศา ซึ่งเหมาะใช้งานพื้นที่ติดกับเสาโรงงาน และใช้ยกวัตถุสินค้าข้ามช่องโรงงานเท่านั้น

เครนเหนือศีรษะแขวนวิ่งใต้ราง

เหมาะสมด้านการใช้งานเกี่ยวกับการยกน้ำหนัก และความกว้างในตัวอาคารโรงงาน วิ่งด้านบนรางวิ่ง แต่สำหรับความแตกต่างกันที่ต้องนำเครนเหนือศีรษะลงมาแขวนวิ่งใต้รางก็คือเหมาะสมกับอาคารโรงงานอุตสาหกรรมบางอย่างที่ต้องการใช้งานพื้นที่ด้านล่างกว้างมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อใช้งานยกชิ้นส่วนการประกอบติดตั้งแยกเป็นชิ้นๆ ขึ้นไป โดยอาจจะติดตั้งชุดรางวิ่งแบบคู่เดียวไว้ที่เสาทั้ง 2 ข้าง หรือติดตั้งพร้อมกันหลายๆ รางวิ่งติดยึดไว้ที่โครงสร้างหลังคา